Como ben dixen, Circe ou o pracer do azul é a primeira obra
de Begoña Caamaño, na que se conta a Odisea de Homero, un dos principais relatos míticos, pero dende outro punto de
vista. Aquí non é Ulises o protagonista principal, senón que son as personaxes
femininas, especialmente Penélope e Circe, esposa e amante respectivamente de
Ulises, as que levan o fío condutor da historia.
Circe sentíase na necesidade de contarlle a Penélope que o seu marido estaba vivo e que estaba mantendo unha relación con el, desculpándose por isto que ela mesma considera unha grande traizón. Penélope asómbrase da grande amabilidade da maga e responde a carta. O que comeza cunha simple carta cordial, convértese nunha forte amizade a distancia entre as dúas mulleres, Penélope en Ítaca e Circe en Eaa.
Esta obra é realmente un exemplo do
feminismo que tanto caracterizaba a Begoña Caamaño, e que así nolo transmitiu.
Con respecto a isto, elixín, entre os diversos capítulos da obra un fragmento,
que aínda que non é principal para o desenvolvemento da obra, me pareceu moi
realista e impactante, pois en moitas sociedades segue a existir esa idea de
muller como un algo inútil e cunha función na vida, ditada pola sociedade: parir,
atender os fillos e a casa e gardarlle fidelidade ó home.
Velaquí o exemplo que atopei, e que
reflicte á perfección esta situación, onde aparece Penélope, como o estereotipo
de muller resignada e disposta a acatar o que manda a sociedade. E a figura da
sogra, que simboliza o poder machista e hipócrita, aínda sendo ela mesma unha
muller.
(…)
- Antíclea –faloulle con voz morna
tratando de acalmala-. Son eu, Penélope.
- Ben sei quen es –dixo a anciá con
dureza-. Dime a verdade. Nunca o amaches, non é?
Dubidou Penélope en que responder (…)
- É –dixo daquela, e non deixou de se
decatar da reacción que esa soa sílaba provocaba no seu fillo, sentado en
silencio do outro lado do leito.
A risiña maliciosa da vella colleu por
sorpresa tanto a Penélope como a Telémaco.
- Xa o sabía. Sempre o souben. Unha
muller sabia coma ti pode enganar os homes, mesmo un tan lizgairo coma o meu
fillo, mais non pode enganar outra muller sabia e experta.
- Nunca foi a miña intención enganar
a ninguén –retrucoulle Penélope-. E aínda que é certo que nunca o amei, tamén o
é que non foi ese o propósito co que se me trouxo da casa do meu pai. Ulises
procuraba unha raíña, non unha amante; alguén que soubese acompañalo dignamente
no trono e garantir descendencia á estirpe real. E abofé que cumprín ben cos
dou cometidos. No ano escaso que compartimos fun quen de lle dar o ansiado
vinculeiro. Empreñei decontado e parín un varón que é o que máis se reclama das
mulleres con reis desposadas. E nestes once anos da súa ausencia coidei con
esmero e discreción do seu reino e do seu oikos, que non haberá ninguén capaz
de pór en dúbida a miña honestidade, que se ben nunca souben amalo, poucas
mulleres habería que, mesmo amándoo, soubesen honralo tanto e tan ben como eu o
teño honrado.
- Non hai queixa –volveu dicir a
anciá, e a malicia que asomaba nos seus ollos semellaba dar novos azos ao
seu corpo, consumido pola tolemia das últimas semanas, que mesmo parecía
recuperar os folgos e a arrogancia. En véndoa así, a ninguén estrañaría que se
erguese do leito e se puxese a dar as ordes ás servas coma noutrora adoitaba.
- Non teño ningunha queixa de ti
–repetiu- ninguén pode tela. (…) Porén moito me estraña que non ames o meu
fillo, pois teño para min que Ulises ten todo aquilo polo que merece ser amado.
É fermoso; e intelixente e lizgairo; e afoutado e valente, maís tamén sensato.
(…)
.jpg)
